HİDO ve METHENOLONE

Hiç ummadığımız elit bir sporcumuzdan, hiç beklemediğimiz derecede kötü bir haber geldi dün akşam, Hidayet Türkoğlu NBA yönetimi tarafından “YASAKLI MADDE” kullandığı gerekçesiyle 20 maç sahalardan uzaklaştırıldı. Uzun NBA sezonu içinde çok da önemsenmeyecek bir süreye tekabül etse de, böylesine önemli bir sporcumuzun isminin lekelenmesi bende tarifsiz bir üzüntü yarattı. Üzüntümün sebeplerine gelirsek;

Elit sporcuların bazı sorumlulukları bulunmaktadır, NBA gibi en üst düzeyde profesyonel insanların yer aldığı bir organizasyonda ise çok daha büyük sorumlulukları üstlenmek gerekir. Bu sorumluluklardan biri de elit sporcuların ve özellikle de NBA sporcularının sıklıkla kullandığı “bireysel antrenör ve sağlık ekibinin” WADA (World Anti Doping Agency) ve  NBA’in (bu durumda organizasyonu içinde yer alınan kurum) yayınladığı yasaklı madde listesini takip etmek ve listedeki maddelerin kullanımından kaçınmak olmalıdır.

Bu başlıktan hareketle NBA çok basit ve içeriği dar bir liste yayınlasa da, doping konusunda uluslararası standartları belirleyen kurum olarak WADA’nın 1 Ocak 2013’te güncellediği listesine bir göz atalım. Bu listede yasaklı maddeler 3 ana başlıkta toplanıyor:

1. Her zaman yasaklı olan maddeler

2. Yarışma sırasında yasaklı olan maddeler

3. Bazı sporlarda yasaklı olan maddeler

Bu ana başlıkların altında da alt başlıklar bulunmakta. Hidayet’in kullandığı tespit edilen “Methenolone” “Her zaman yasaklı olan maddeler” ana başlığında yer alan “Anabolik steroidler” alt başlığında yer buluyor. Kaldı ki bu madde benim konuya aşina olmaya başladığım 1995 yılında da yasaklı maddeler listesindeydi.

Peki ANABOLİK STEROİD nedir, ne işe yarar ve sporcular bunu neden kullanma gereği hissederler?

“Anabolik-androjenik steroid (AAS) ilaçlar testosteronun sentetik türevleridir. Bu ilaçlar anabolik, androjenik etkiye sahiptirler ve bu etkileri doku kitlesini artırıcı, erkekleştirici etki şeklinde kendini gösterir. Anabolik-androjenik steroid ilaçlar çoğunlukla tıbbi amaçları dışında doping yada fiziksel görünümü değiştirmek amacıyla kullanılırlar.

AAS’ler günümüzde tıbbi endikasyonlarının dışında daha çok sportif performansı artırmak (doping etkisi) ve fiziksel görünümü değiştirmek amaçları ile kullanılmaktadır. Bu ilaçları özellikle ilk olarak atletler, halterciler, vücut geliştirme sporu ile uğraşanlar kullanmışlardır.

Günümüzde 100’den fazla AAS ilaç geliştirilmiştir. AAS ilaçlar ABD’de reçete ile satılırken, bazı ülkelerde kontrolsüz ve yasa dışı olarak satılmaktadırlar. Türkiye’de ise methenolone gibi preparatlar eczanelerde reçetesiz olarak da satılmakta ve bu ilaçların tanıtım bilgilerinde kötüye kullanımı ile ilgili uyarıcı bilgiler yer almamaktadır.” ⁽¹⁾

Vardar ve arkadaşlarının araştırması bunları söylüyor. Daha açık bir dille ifade etmemiz gerekirse, özellikle vücut geliştirme sporuyla uğraşanlar bu maddeleri “kullanmak zorunda” gibi görünüyorlar. Peki konumuza kaynak oluşturan “Methenolone” etken maddesi hangi ilacın içinde yer alıyor?

Primobolan isimli ilaç bu etken maddeyi içeriyor ve hem WADA hemde NBA tarafından yasaklı maddeler arasına alınmış durumda. Bu ilacı reçetesiz halde ve 3 tip olarak piyasada bulmak mümkün. Bu ilacı genellikle vücut geliştirme sporuyla uğraşanlar kullanıyor. Sebebi ise çok basit, kas kütlesini hızlı şekilde arttırmak:

“Prımobolan Acetate: (Methenolone acetate)

     20 mg lik l cc ampullerdedir. Avrupada çok tutulan bir steroidtir. Düşük androjenik etkisi olup karaciğere toxic etkisi yoktur. Sporcular tarafından çok kullanılmaktadır.

Primobolan Orals: (Methenolone acetate)

     Schering firmasının patenti altında birçok ülkede üretilmektedir. 5-25-50 mg 30 tabletlik kutulardadır. Primobolan'ın hap olarak piyasaya sürülen kuvvetli bir formudur. Çok düşük anrojen ve yüksek anabolik etkisi olan oldukça emin olarak kullanılan bir steroidtir. Bir başka ifadeyle, diğerlerine göre biraz daha az zararlı etkilere sahiptir. 17-alpha ve beta gruplarından olmadığı için karaciğer toksitesi azdır. Kadınlar bunu daha emin kullandıklarından, bilhassa kadın sporcular taranfından çok tutulmaktadır. Bütün steroidler gibi kuvvet ve ölçü aldırıcı nitelikleri fazladır. Steroidler ve özellikle Winstrol Depot ile çok iyi kombine olabilmektedir. Testte çıkmaması için yarışmada yapılacak testten üç hafta evvel kesilmesi lazımdır. Oysa depot etkili 100 lük iğnelerde bu süre bikaç kat daha fazladır. Normal, dozu erkekler için günlük 50-100 mg dır. Kadınlar için ise günlük doz 25-50 mg dır. Avrupa yapımı kutusu 45 $ civarında olup, Meksika yapımı daha ucuzdur.

Primobolan Depot: (Methanolone enathate Depot)

     Schering firması ve onun patentiyle çeşitli ülkelerde üretilmektedir. Genelde lOOmg/cc lik ampuller halindedir. Bu ilacın anabol metabolizmaya bağlı etkisi, hormonal androjen etkisinden daha fazladır. Yan etki riski ise, diğer ilaçlara nazaran daha azdır. Ani bir kuvvet ve hacim artışı görülmez. Fakat uzun bir zaman biriminde, oldukça kaliteli bir kas yapımına yardımcı olduğundan, sporcular tarafından en çok kullanılan ilaçlardan biridir. Kadınlar için de diğer ilaçlara nazaran, daha az zararlı doping ilacıdır. Çünkü diğer doping ilaçlarına reaksiyon göstermekte olan kadın vücudu ve çok hassas olan epiteliumu üzerinde zararlı bir etki göstermemektedir. Bu da kadınlarda östrojen ve aybaşı halini etkilemeden kuvvet ve gelişme sağlamaktadır. Özellikle, doping kullanma arzusunu yenemiyen, çaylak tabir edilen yeni başlıyan ve kadınlara uzmanların biraz daha toleransla önerebileceği bir ilaçtır.

    Normal dozu haftada 200 mg. dir. Kadınlar için bu miktarın yarısı olan 100 mg kafi görülmektedir. İlk kullanımlarda su depolanması meydana gelir, bu yüzden özellikle yeni küre başlıyanlar, 8 haftada 6-7 kilo alabilmektedir. Bırakıldıktan sonra ise diğer ilaçlarda olduğu gibi ani kilo düşüşü yaşanmaz.

    Deca-Drabolin'den daha az etkilidir. Fakat her türlü steroid ile kolayca kombine edilebilmektedir. Hemen hacim almak istiyen ilerlemiş sporcular, Primobolan'ı 250 mg Sustanon ve Dianabol ile birlikte kombine etmektedirler. Sabırlı olanlar ve yan etkiden çekinenler, haftada 200 mg Primabolan ve haftada 200-400 mg Deca-Drabolin ile de karışık kürler yapmaktadırlar. Fakat, yabancı ülkelerde, doping kulanımım düzenliyen uzmanların görüşüne göre, özellikle vücut geliştirme sporu yapanlar için en iyi neticenin Winstrol-Depot ile kombine edilerek kullanılmasından elde edildiğidir.

    Alışılagelmiş haftalık 200-400 mg küründen başka, bazıları hergün 100 mg alarak çok büyük dozlara çıkmaktadır. Bu miktar çok ürkütücü ve zararlı bir düzeydir.

    Schering ilaç firmasının kitap ve tanıtıcı kataloglarında; ilaç, anabolizan ve protein sentezini uyarıcı olarak tarif edilmektedir. Takattan düşürücü hastalıklarda, umumi zaafıyet durumlarında, uzun süreli glucocorti-coide tedavisinden sonra ve kronik karaciğer hastalıklarında kullanıldığı açıklanmaktadır. Bu hastalıklar için kullanılma pozolojisini ise her iki haftada bir l ampul i.m. olarak vermektedir. Hastalara her 14 günde bir yapılan 100 mg Primobolan iğnesinden sonra, elde edilen azot retansyonu, ortalama olarak günde 3-4 g. olmuştur. Bu alınan besinler arttırılmaksızın, organizma tarafından, günde 22 g. proteinin fazladan alıkonulduğunu göstermektedir. Bu da kas kitlesinin gelişmesi demektir.

    Bütün az zararlı etkilerine rağmen, erkeklerde prostatı etkilemekte ve gene de su tutma v.s. gibi yan etkiler çok görülmektedir. Hastalıklarda kullanma miktarına bakılırsa, kullanan sporcuların normal dozu kat kat aştıkları anlaşılacaktır. Yarışma öncesi ise sporcular su tutması ve testler bakımından tablet olanlarını tercih etmektedirler.” (2)

Netice itibariyle yasaklı olan bu maddeleri içeren ilaçlar hakkında internette yapılabilecek ufak bir araştırma ile bulmak ve edinmek mümkün gözüküyor. Ancak bu konudaki kritik soru sanıyorum şu olsa gerek:

Vücut Geliştirme Federasyonu’nun web sitesinde bile “Testte çıkmaması için yarışmada yapılacak testten üç hafta evvel kesilmesi lazımdır.” şeklinde özellikle belirtilmiş olmasına rağmen Hidayet gibi en üst düzey elit bir sporcu, bu maddenin vücuttan atılma süresini hesaplamış mıydı? Yada ona bu ilacı kullanmasını tavsiye eden "özel kondisyoneri" Hidayet kadar profesyonel mi?

(1) http://lokman.cu.edu.tr/psikiyatri/derindex/apd/fulltext/2002/104.pdf

(2) http://www.smashwords.com/books/download/65131/6/latest/0/0/sporcu-destek-urunleri.txt

NBA YASAKLI MADDELER LİSTESİ:
http://hoopedia.nba.com/index.php?title=NBA/NBPA_Anti-Drug_Program_Prohibited_Substances

WADA LİSTESİ:
http://list.wada-ama.org/